Akalazya Tanı Ve Tedavisi
Akalazya hastalığı tıp dilinde achalasia hastalığı, yemek yerken yutma güçlüğüne yani disfaji adında ki yutma güçlüğüne sebep olan nadir görülen bir hastalıktır. Akalazyalı (achalasia) hastalığına yakalanan hastalar yutma esnasında yemek borusu ile mide arasında bulunan kapağın açılamaması sebebiyle yutulan lokmanın yemek borusuna takıldığını hissederler. Akalazya (achalasia) hastalığı yemek borusunu kontrol eden sinirlerin hasar görmesi durumunda meydana gelmektedir. Bir otoimmün hastalık olduğu kabul edilmektedir. HLA-DQw1 doku grubu ile ilişkisi ve sinirlere (nöron) karşı olan antikorların bulunması otoimmün hastalık tezini desteklemektedir.
Akalazya Hastalığında Tanı
Yutma güçlüğü önemli bir belirtidir, bir alarm belirtisidir. Mutlaka ciddiye alınmalıdır. Kesin tanı konuluncaya kadar gerekli tüm testler belirli bir sırayla yapılmalıdır. Akalazya (achalasia) hastalığına yakalananlara endoskopi ve özofagiyal manometri operasyonlarının yapılması gerekmektedir. Eğer Manometri yapılamıyorsa düzgün kalitede ve uzman bir doktor tarafından yapılması şartıyla kaydıyla özofagus grafisi de oldukça faydalı olabilir. Ancak yutma güçlüğü ile globus belirtisi karıştırılmamalıdır. Globusu olan hastalarda yutarken takılma olmaz. Rahatça yutabilirler. Ama akalazya hastalığına yakalanan insanların yutmaktan ziyade olarak boyun seviyesinde hastanın boğazında bir şey takılı kalmış hissi bulunmaktadır. Globus yutma güçlüğü kadar ciddi ve önemli değildir.
Akalazya Tedavisi
Akalazya tedavisinde ilaç tedavileri bulunmaktadır, bunlardan bazıları; isosorbide dinitrate, diltiazem ve nifedipin dir, bunun dışında balon dilatasyonu, cerrahi (Heller miyotomi) botox enjeksiyonu ve POEM (peroral endoskopik miyotomi) gibi tedavi şekilleri bulunmaktadır.
Akalazyada ilaç tedavilerinin etkinliği zayıf ve geçicidir. Faydalarına kıyasla yan etkileri daha fazladır. Bazı hastalarda diğer yöntemler uygulanıncaya kadar geçici olarak kullanılabilirler.
Botox (botulinum toxin) injeksiyonu endoskopla yapılan bir tedavidir. Yutma esnasında açılmayan miğde kapağına endoskop kanalından geçirilen bir iğne tarafından miğde kapağı kasları bir süre felç edilerek miğde kapağının kasılmasını engelleyen botox enjekte edilir. Yukarda sayılan diğer ilaç tedavileri ile kıyaslanırsa etkinliği çok daha iyidir. Ama balon dilatasyonu ve POEM gbi işlemlere göre oldukça zayıf ve oldukça yetersiz bir etkisi vardır. Etkinliği zamanla kaybolduğu için 6-12 ayda bir tekrarlanması gerekebilir. Botox tedavisinin çeşitli sebepler ile ( kalp hastalığı ve yaşın ilerlemesi, yaşlılık gibi) balon dilatasyonu ya da POEM tedavisinin mümkün olmadığı hastalarda kullanılması uygundur. Botox tedavisi uygulananlarda ameliyat ve POEM tedavileri güçleşir. Bu sebepten dolayı operasyon veya POEM düşünülen hastalara uygulanması çoğunlukla tercih edilmez.